به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، یکی از تجارب مغتنم و مهمی که مستشاران مجرب و فعال کشورمان در مناطقی جنگی که دولت های مربوطه از آنها درخواست کمک داشتند، بدست آورده اند آن است که استفاده از سامانه های پدافند فعال و رادارهای الکترومغناطیسی، اطمینان کافی را برای مقابله با سلاح ها و تاکتیک های دشمن ندارند، زیرا به محض روشن شدن رادار، موقعیت آنها مشخص شده و ممکن است مورد اصابت تسلیحات مختلف از جمله موشک های ضد رادار قرار بگیرند. در عین حال، رادارها نیز ممکن است تحت جنگ الکترونیک یا همان جنگال دشمن قرار گرفته و دچار اخلال شوند.

سامانه های اپتیک وارد می شوند

به همین دلیل است در بسیاری ارتش های جهان در کنار سامانه های راداری، از سیستم های الکترو اپتیکی نیز استفاده می شوند. سامانه های اپتیکی با احتمال کشف بسیار کمتر می توانند در نقش مکمل رادارها و در مواردی مثل دفاع کوتاه برد هوایی حتی جایگزین رادارها نیز به کار بروند. در این سامانه ها در کنار دوربین های معمولی دید در روز سامانه های دید در شب یا دید حرارتی نیز نصب می شوند که می توانند به راحتی در شب یا شرایط بد جوی نیز اهداف مورد نظر را شناسایی کنند. یک نمونه از این حرکات موفق شناسایی پهپاد RQ-۱۷۰ آمریکایی مدتی قبل شکار شدن توسط سامانه های اپتیکی ایرانی بود؛ امری که البته هنوز مشخص نیست دقیقا توسط کدام سامانه ایرانی انجام گرفته است.

خوشبختانه در سالهای اخیر حجم بسیار گسترده ای از محصولات اپتیکی در کشور ما طراحی و ساخته شده است که البته در این سالها این تجهیزات هم در اختیار بخشی از نیروهای مسلح و هم در اختیار نیروهای ارتش عراق و سوریه نیز قرار گرفته و در عملیات های ضد ترورستی از آنها استفاده شده است. در ادامه با ۵ سامانه مهم و مشهور مراقبت و شناسایی اپتیکی ساخت ایران که از خانه "سداد" هستند، آشنا خواهیم شد.

سداد ۱۰۳

یک سامانه شناسایی و مراقبت ثابت که مجهز به دوربین های مرئی و حرارتی سرد شونده که در دوربین مرئی توان نزدیک کردن تا ۱۱۰ بار برای آن وجود دارد. این دوربین مجهز به مسافت سنج لیزری برای فاصله یابی دقیق اهداف در هوا ، زمین و دریا است. این دوربین قابلیت کنترل از راه دور و ارسال تصویر به صورت ارسال تصاویر به صورت بی سیم را نیز دارد. ابعاد این دوربین ۸۰ در ۸۰ در ۱۶۴ سانتی متر و وزن آن در حدود ۱۰۰ کیلوگرم است. سداد ۱۰۳ توان عملیات در دمای منفی ۳۰ الی مثبت ۶۰ درجه سانتیگراد را دارد.

سامانه مسافت سنج لیزری سداد ۱۰۳ توان پوشش از فاصله ۱۵۰ متری تا ۱۴ کیلومتری را دارد و در صورت عدم استفاده از آن تقریبا هیچ تشعشعی از این سامانه وجود نخواهد داشت. تعیین سمت و برد هدف با خطای ۰.۰۰۳ درجه در لحظه از خواص این سیستم است. در این سامانه قابلیت تشخیص و تعقیب اهداف متحرک نیز لحاظ شده است.

برد این سامانه در زمان استفاده از دوربین های مرئی و حرارتی متفاوت است. اعدادی که برای کلیه سامانه ها در اینجا مطرح می شود برای انسان هایی با قد ۱.۸ متر و عرض ۰.۵ متر است و عدد مربوط به خودرو و اشیاء ۲.۳ در ۲.۳ متر است. این سامانه قابلیت تشخیص و تعقیب اهداف متحرک را دارد. در صورت استفاده از دوربین های مرئی سداد ۱۰۳ توان  کشف انسان از فاصله ۱۰ کیلومتری و توان تشخیص جزییات مربوط به شخص از فاصله ۶ کیلومتری ممکن است. در بحث کشف اشیاء یا خودروها این عدد برای کشف اولیه ۱۶ کیلومتر و برای تشخیص جزییات در حدود ۱۱ کیلومتر است.در زمان استفاده از دوربین حرارتی برد کشف انسان ۸ هزار متر و تشخیص جزییات ۳۵۰۰ متر است. این اعداد برای خودروها یا اشیاء به ترتیب ۱۴ هزار و ۵ هزار متر است.

سداد ۱۰۵ یا ابر سداد

این سامانه از دوربین های قوی تری نسبت به مدل قبلی بهره می برد. در سداد ۱۰۵ دوربین حرارتی سرد شونده با زوم پیوسته و دوربین مرئی با توان زوم ۱۲۰ برابر به همراه مسافت سنج لیزری نصب شده است. در این دوربین هم توان کنترل از راه دور به همراه توان ارسال تصاویر به صورت بی سیم وجود دارد. برد کشف هدف با دوربین مرئی برای انسان ها ۱۳ هزار متر و تشخیص جزییات ۹ هزار متر است. این اعداد برای خودروها به ترتیب ۲۴ و ۱۳ کیلومتر است. تعیین سمت و برد هدف با خطای ۰.۰۰۳ درجه در لحظه از خواص این سیستم است.

در بخش دوربین حرارتی شاهد برد کشف ۱۲ کیلومتر و ۹ کیلومتر با جزییات در مورد انسان هستیم. برای کشف اشیا و خودروها نیز توانایی کشف در فاصله ۲۴ و دیدن جزییات در فاصله ۱۳ کیلومتری را دارا بوده، ابعاد این سامانه ۱۲۰ در ۹۰ در ۱۲۸ سانتی متر و وزن آن نیز در حدود ۱۷۰ کیلوگرم است. سداد ۱۰۵ توان عملیات در دمای منفی ۳۰ الی مثبت ۶۰ درجه سانتیگراد را دارد. سامانه مسافت سنج لیزری سداد ۱۰۵ توان پوشش از فاصله ۱۵۰ متری تا ۱۴ کیلومتری را دارد. این سامانه قابلیت تشخیص و تعقیب اهداف متحرک را نیز دارد.

سداد ۲۰۲

سداد ۲۰۲ یک سامانه دیده بانی و مراقبتی است که نسبت به دو نمونه قبلی کوچک تر و سبک تر است. این سامانه برای دیده بانی در شب و روز و کلیه شرایط آب و هوایی از دمای منفی ۳۰ تا مثبت ۶۰ درجه سانتی گراد توسعه پیدا کرده است. تعیین سمت و برد هدف با خطای ۰.۰۰۳ درجه در لحظه از خواص این سیستم است. سامانه مسافت سنج لیزری سداد۲۰۲  توان پوشش از فاصله ۱۵۰ متری تا ۱۴ کیلومتری را دارد. . در این دوربین هم توان کنترل از راه دور به همراه توان ارسال تصاویر به صورت بی سیم وجود دارد.

دوربین حرارتی سرد شونده و دوربین مرئی با توان زوم ۱۱۰ بار بر روی سداد ۲۰۲ نصب شده است. این سامانه با دوربین مرئی توان کشف انسان در ۱۰ کیلومتری و تشخیص جزییات در ۶ کیلومتری را دارد. برای اشیاء و خودروها این عدد به ترتیب ۱۰ و ۳.۵ کیلومتر است.ابعاد این سامانه ۸۰ در ۸۰ در ۱۵۰ سانتی متر است. وزن سداد ۲۰۲ در حدود ۹۲ کیلوگرم است.این سامانه قابلیت تشخیص و تعقیب اهداف متحرک را نیز دارد.

سداد ۲۰۴

سامانه دیده بانی الکترواپتیک سداد ۲۰۴ سبک ترین سامانه مورد اشاره در لیست ماست. این سیستم تنها ۲۲ کیلوگرم وزن دارد و ابعاد آن نیز ۶۰ در ۶۰ در ۱۴۰ سانتی متر است. سامانه مسافت سنج لیزری سداد ۲۰۴ توان پوشش از فاصله ۱۵۰ متری تا ۱۴ کیلومتری را دارد. این سامانه از یک دوربین مرئی  با زوم ۳۰ برابر و یک دوربین حرارتی غیر سرد شونده استفاده می کند. . در این دوربین هم توان کنترل از راه دور به همراه توان ارسال تصاویر به صورت بی سیم وجود دارد.

با دوربین مرئی توان کشف انسان از فاصله ۴ و دیدن جزییات از فاصله ۲.۵ کیلومتری موجود است. در مورد خودروها و اشیاء هم این اعداد به ترتیب ۷۵۰۰ و ۳۵۰۰ متر است. در بخش دوربین حرارتی برد کشف انسان ۴ و برد تشخیص جزییات ۲.۵ کیلومتر است. در زمینه خودروها و اشیاء نیز این اعداد به ترتیب ۷۵۰۰ و ۳۵۰۰ متر است.این سامانه قابلیت تشخیص و تعقیب اهداف متحرک را نیز دارد.

تا به اینجا با سامانه های صرفا شناسایی آشنا شدیم که بر اساس نوع ماموریت های مختلف مجهز شده اند. برای نمونه دو سامانه اولی سنگین تر با برد بیشتر هستند و به نظر بیشتر برای استفاده در محل های ثابت توسعه پیدا کرده اند و دو مدل بعدی برای تحریک بیشتر و همراهی با نیروهای با تحرک بالا توسعه پیدا کرده اند. اما آخرین سامانه اپتیکی که به آن اشاره خواهیم کرد کمی از دیگر موارد متفاوت است.

سداد ۴۰۲ : نگهبانی اپتیکی با قابلیت مسلح شدن

تا به اینجا ۴ سامانه معرفی شده همگی صرفا سیستم های شناسایی بودند اما سداد ۴۰۲ یک سیستم اپتیکی با قابلیت پذیرش سلاح است که می تواند نه فقط عملیات مراقبت و شناسایی و بلکه با استفاده از سلاح به دشمن آفند نیز بکند. این سامانه با دو دوربین مرئی و حرارتی مجهز شده است. سامانه مسافت سنج لیزری سداد ۴۰۲ توان پوشش از فاصله ۱۵۰ متری تا ۱۴ کیلومتری را دارد. این سیستم مراقبتی تسلیحاتی توان عملیات در دمای منفی  ۳۰ الی مثبت ۶۰ درجه سانتیگراد را دارد. وزن آن در حدود ۱۵۰ کیلوگرم و ابعاد آن ۱۲۰ در ۱۰۰ در ۱۲۸ سانتی متر است.

این سامانه قابلیت تشخیص و تعقیب اهداف متحرک ، کنترل از راه دور و ارسال تصاویر به صورت بی سیم را نیز دارد. بر اساس تصویر موجود قابلیت نصب نارنجک انداز ۴۰ میلی متری بر روی این سامانه وجود دارد و می تواند تخمین زد که قابلیت مسلسل های تا کالیبر ۱۲.۷ میلی متر نیز بر روی این سامانه وجود دارد. دوربین مرئی این سامانه توان کشف انسان در فاصله ۱۲ کیلومتری و مشخص کردن جزییات در فاصله ۸ کیلومتری را دارد. این اعداد برای همین دوربین و در مورد اشیاء و خودروها در حدود ۲۰ و۱۴کیلومتر است. در بخش دوربین حرارتی نیز این سامانه توان کشف انسان ها در فاصله ۵ و کشف جزییات در فاصله ۲۵۰۰ متری را دارد. این اعداد برای کشف خودروها و اشیاء هم به ترتیب ۱۰ و ۳.۵ کیلومتر است.